لغات و ترکیبات درس 7 فارسی سوم

لغات و ترکیبات درس 7 فارسی سوم

بامداد: سپیده­دم، اوّل صبح/ لیل و نهار:شب وروز/ آفرینش: عالم هستی/تنبیه: آگاهی/خداوند: در این بیت به معنی صاحب است ،دارنده . خداوندِ دل: صاحب­دل، عارف/ اقرار : اعتراف کردن /نقش عجب : تصاویر شگفت انگیز/ فکرت: تفکر/اندیشه/ تسبیح: حمد و ستایش خداگفتن/

مستمع: شنونده/ اسرار: رموز (جمع سر)/ خفته:خوابیده( در اینجا به معنی نادان) /جهالت:بیخبری/ الوان:رنگارنگ (جمع لون)/

 چوب:  در اینجا به معنی درخت/ برآرد: به وجودآورد

حیران:متحیر/ عنب:انگور/زرین:طلایی / عاجز:ناتوان/حقه: ظرفی برای نگهداری جواهر در قدیم/ تقدیر: سرنوشت

مُسخّر: رام، فرمان­بر/ رحمت: مهربانی /کرم: سخاوت، بخشندگی / انعام: بخشش، نعمت بخشیدن / راست رُوان: روندگانِ راهِ راست 

 

معنی درس هفتم فارسی سوم

معنی بیت 1: هنگام سپیده دمِ که روز و شب فرقی با هم ندارد؛ ***رفتن به دامنه­ ی صحرا، و تماشای زیبایی­های بهار بسیار خوشایند است.

(نکته مهم :  در این بیت بامدادان می تواند اشاره ای  به روز اول فروردین که شب و روز مساوی است نیز داشته باشد .با توجه به آوردن فصل بهار در مصراع بعد . در این صورت معنی مصراع اول می شود: سپیده دم روز اول فروردین که شب و روز باهم مساوی است.)

 معنی بیت 2: زیبایی­های جهان­هستی برای آگاهی و بیدارباش کسانی هستند که دل دارند*** هرکس به وجود خداوند اعتراف نکند دل ندارد (انسان نیست).

معنی بیت 3: با این­همه زیبایی­های عجیب که بر در و دیوار عالم هستی خلق شده است،*** اگر کسی در وجود خداوند اندیشه نکند، مانند نقاشی روی دیوار، بی­جان و مُرده است.

معنی بیت 4: تمام عناصر جهان از کوه، دریا و درختان همه خدا را به پاکی یاد می­کنند*** ولی هر شنونده­ای­ قادر به درک این اسرار نیست.

معنی بیت 5: آیا خبر داری که پرنده های سحری به بانگ بلند آواز می خوانند*** که ای کسی که خوابیده­ای، سر از خواب نادانی و بی­خبری بردار؟

معنی بیت 6: تا چه زمانی می خواهی  مانند بنفشه از همه چیزنا آگاه و بی خبر باشی ؟ ***حیف است که تو خوابیده باشی، در حالی­که نرگس بیدار است.

مفهوم بیت : مفهوم بیت : مثل بنفشه در جست و جوی حقیقت بی تفاوت نباش و مثل گل نرگس بینا و حقیقت جو باش.

 معنی بیت 7: چه کسی می­تواند از چوب میوه­های­ رنگارنگ و متنوّع تولید کند،*** یا چه کسی می­تواند از بوته­ی خار، گل صد برگ بوجود آورد؟(هیچ کس جزخدا)

معنی بیت 8: عقل انسان از زیبایی خوشه انگور شگفت­زده می­شود*** و فهم انسان ازدرک درخشندگی و زیبایی جعبه­ی یاقوت­رنگِ انار، ناتوان است.

 معنی بیت 9: خداوند پاک و بی عیبی که به فرمان او،*** ماه و خورشید، و روز و شب، مطیع و رام او هستند.

 معنی بیت 10: تا روز قیامت همه­ی انسان­ها از بخشندگی و مهربانی خداوند سخن می­گویند؛*** درحالی که یک هزارم آن­چه را لازم است، بجا نمی­آورند

معنی بیت 11: خدایا، نعمت­هایی که به ما دادی بی­شمار است *** هیچ فرد سپاسگزاری نمی­تواند سپاس نعمت­های تو را به جای آورد

 معنی بیت 12: ای سعدی، روندگان راه راستی و درستی به خوش بختی رسیدند؛*** تو نیز راهِ راست را پیش بگیر، زیرا کج­رفتار به مقصد نمی­رسد.

 

   آرایه های و زیبایی های ادبی شعردرس هفتم فارسی سوم:

بیت 1: لیل و نهار: شب و روز(آرایه­ی تضاد دارد)

بیت 3: تکرار «نقش» و «دیوار» به جهت تأکید مطلب و «آرایه­ی تکرار» است.

بیت 4: کوه و دریا و درختان: آرایه­ی مراعات نظیر                

بیت5 :خفته و خواب : مراعات نظیر

 نکته مهم:ابیات زیر با بیت های چهارم و پنجم تناسب معنایی دارد.

1- توحید گوی او نه بنی آدمند و بس / هر بلبلی که زمزمه بر شاخسار کرد

2- سحر گنجشکان در جیک جیکنند / به تسبیح خدای لاشریکنند

3- گفتم : این شرط آدمیّت نیست / مرغ تسبیح گوی و ما خاموش

4- هنگام سپیده دم خروس سحری / دانی که چرا همی کند نوحه گری

یعنی که نمودند در آیینه ی صبح / از عمر شبی گذشت و تو بی خبری

بیت 6: بیداری» برای«نرگس» و «غفلت» برای «بنفشه»تشخیص یا جان­بخشی است./ خواب و بیدار: آرایه­ی تضاد/بنفشه و نرگس: تناسب یا مراعات نظیر دارند.

بنفشه : نماد انسان غفلت زده است/ نرگس نماد انسان های آگاه و دانا

بیت 7: گل و خار: آرایه­ی تضاد

بیت 8 :عنب و انار مراعات نظیر دارند.

بیت 9: ماه و خورشید و لیل و نهار: مراعات نظیر

بیت 10: این بیت با بیت زیر تناسب معنایی دارد:

فضل خدای را کِه تواند شمار کرد / یا کیست آن که شکر یکی از هزار کرد ؟

بیت 11: این بیت با بیت زیر تناسب معنایی دارد:

از دست و زبان کِه برآید / کز عهده ی شکرش به در آید ؟ /

واژه ی اِنعام در این بیت به معنای نعمت دادن است آنرا با واژه ی اَنعام (چهارپایان ) اشتباه نگیرید.)

بیت 12 : راست و کج: آرایه­ی تضاد

نکات درس نهم فارسی سوم(مثل آیینه)

معنی بیت ص۵۷:

اگر آینه به درستی زشت و زیبای چهره­ات را به تو نشان داد، به جای شکستن آینه، سعی کن خودت را اصلاح کنی.

معنی شعر صفحه ۵۸

معنی بیت ۱: جوانی زمان کار و نشان دادن شایستگی­ها و توانمندی­هاست.زمان خود خواهي وخیال پردازی  نيست.

معنی بیت ۲: اگر دوران جوانی خود را از دست بدهی دیگر نمی توانی آن را به دست آوری زیرا جوانی کالایی نیست که بتوانی آن را از بازار خریداری کنی .

خریدو فروخت: آرایه ­ی تضاد

معنی بیت ۳: روزگارِ جوانی را ارزشمند بدان، و به دنبال راستی و درستی باش؛ زیرا فرصت جوانی یکبار به تو داده می شود و دیگر تکرار نمی شود .

معنی بیت ۴: هیچ گاه از راه راست منحرف نشو و به بیراهه نرو وقتی که می توانی از راه راست به اهداف خود برسی نیازی نیست که به بیراهه بروی .

راست وكج:آرايه تضاد/ در و ديوار : مراعات نظير

معنی بیت ۵: صبر و شکیبایی و سعی و تلاش را از انسان های آزاده بیاموز و بدان که آموختن و یاد گرفتن از دیگران هیچ گاه عیب و عار نیست

معنی بیت ۶: با بینش و آگاهی در مورد خودت فکر و تأمّل کن تا زمانی که قلبت همچون آینه صاف و روشن است و هنوز آلوده نشده است .

آینه در اینجا دل انسان است.

معنی بیت ۷: با انباشته شدن دانه های خوشه بر روی هم خرمن ها به بوجود می آیند و در ابتدا هیچ خوشه ای خرمن نبوده است .

تکرار در خوشه و خروار    / مراعات نظیر در(دانه –خوشه)

معنی بیت ۸: تمام کارهای این جهان برای انسان درس و پند و اندرز هستند امّا افسوس که انسان هوشیار ی پیدا نمی شود از این همه پند و عبرت بگیرد .

مراعات نظیر در (درس –شاگرد)

لغات و ترکیبات درس:

پر تب و تاب: پر اُفت و خیز/ می­نمایانند: نشان می­دهند/ بی­هیاهو: بی­سر و صدا/

اصلاح: نیکو ساختن، بهبودی/ نقد: برشمردن ضعف و قوّت کسی یا چیزی./ گه :زمان/ پندار:وهم وگمان/ متاع: کالا، جنس/ غنیمت شُمر: ارزشمند بدان/ حقیقت: راستی، درستی/

بردباری: صبر و تحمّل،/ عار: ننگ، ذلّت، خواری/ بصیرت: بینایی،/ در نگر: نگاه کن/

دریغا: افسوس، حیف

نکات مهم درس8 فارسی سوم

 لغات و ترکیبات درس

صنع: آفرینش، آفریده/جواهر: جمع مکسّر جوهر(عربی شده­ی گوهر/معادن: جمعِ مکسّرِ معدن/انواع: گونه­ها. جمع مکسّرِ نوع

نباتات : گیاهان(جمع نبات)/ برّ: خشکی/بحر: دریا/ میغ: ابر/قوسِ قُزح: رنگین کمان/علامات: نشانه­ها/عجایب: جمع مکسّر عجیب/

تعالی: بلند مرتبه،/ نظر کردن : اندیشیدن /بساط: سفره، گستردنی/ فراخ: گسترده، وسیع/گسترانیده: پهن کرده/

 به تدریج: آهسته­آهسته، کم کم/دیبا: پارچه ابریشمی رنگین/ آن­چه به کار باید: هر چه نیاز دارد/ بیاموخته: یاد داده است

آشیان چون کند: چگونه لانه سازی کند/اگر در خانه­ای شوی: اگر وارد خانه­ای شوی/صفت آن گویی: آن را توصیف کنی

به نقش و گچ کنده کرده باشند: گچ بری و نقّاشی کرده باشند./ روزگاری دراز: زمان زیاد/ قندیل: چراغدان  / مثل: حکایت، داستان

متحیّر: متعجّب، شگفت زده/ مَلِک: پادشاه، سلطان /سریر: تخت، تختِ پادشاهی، /جمال: زیبایی /صورت قصر: ظاهرِ کاخ/

 مُلک: سرزمین /درجه: مرتبه، مقام / در بستان معرفت حق تماشا کن: در گلستانِ شناسایی خدا گشت و گذار کن.

مدهوش: سرگشته، حیران، از خود بی­خود

 

نکته مهم : آرایه ای که بیشتر در این درس به کار رفته است ، مراعات نظیر است که مخصوصا در صفحه اول درس بیشتر به چشم می خورد.

( آسمان و آفتاب و ماه و ستارگان و زمین )

( کوه و بیابان و نهر)

(جواهر و معادن)

( میغ و باران و برف و تگرگ و رعد وبرق و قوس قزح) و ...

برگزاری مسابقه ی بزرگ ادبی

در روز پنج شنبه 16 آذرماه 91 مسابقه بزرگ ادبی بین دانش آموزان پایه ی سوم راهنمایی در شهرستان رودان برگزار گردید. این آزمون که به صورت گروهی واز هر مدرسه یک گروه سه نفره انتخاب شده بودند در دو حوزه ی مدارس سطح شهر تا برنطین در مدرسه علامه امینی شهرستان رودان و حوزه ی بخش جغین در مدرسه دخترانه عفت جم انبه به صورت هماهنگ با هدف ایجاد انگیزه و حس رقابت با دیگر دانش آموزان و تعامل و کار گروهی و واداشتن آنان به مطالعه برگزار شد. آزمون از ساعت8:30 دقیقه شروع و در ساعت9:30 به مدت یک ساعت به پایان رسید.تعداد شرکت کنندگان 111نفر بود. افراد برگزیده این آزمون به مرحله ی دوم راه می یابند. در پایان از همه همکاران گرامی که کمال همکاری را داشتند تقدیر و تشکر می شود از ریاست آموزش و پرورش شهرستان رودان و مدیریت محترم مدرسه ی علامه امینی و مدیریت محترم مدرسه ی دخترانه ی عفت جم انبه که کمال همکاری را داشتند.

تصاویر مربوط به حوزه ی بخش جغین است.

راه اندازی سایت آزمون آنلاین

با سلام و عرض تسلیت ایام سوگواری ابا عبدالله الحسین (ع) خدمت همکاران گروه زبان وادبیات فارسی شهرستان رودان سایت مرکز آزمون آنلاین با هزینه و مدیریت خودم  جهت استفاده ی دانش آموزان و دبیران به آدرسhttp://www.ebrahimsayyahi.quiz1.ir راه اندازی شده است . هدف از این کار  آشنایی دانش آموزان دوره راهنمایی با آزمون های آنلاین- سوالات چهار گزینه ای و تست - تشویق و ترغیب هر چه بیشتر آنها به درس خواندن و رقابت با دیگر دانش آموزان است. چون در پایان هر آزمون دانش آموز می تواند کارنامه و رتبه خود در بین دیگر شرکت کنندگان را ببیند.

از همکاران محترم خواهشمندم این سایت را به دانش آموزان خود معرفی کنید و آنها را تشویق نمایید که در آزمون ها شرکت کنند. سوالات چهار گزینه ای از درس های املا و انشا و فارسی طرح نمایید و به ایمیل بنده به آدرس:

[e-mail]یا [e-mail] بفرستید تا آزمون های شما هم وارد شود.

لینگ وارد شدن دانش آموزان هم در وبلاگ گروه آموزشی ادبیات شهرستان رودان و هم در وبلاگ خودم به آدرس:

ebrahimsayyahi.ir موجود است. هم اکنون هم آزمون ادبیات فارسی دوم راهنمایی تا درس9 آماده برگزاری است.

با تشکر ابراهیم سیاحی